Łożysko oporowe to jeden z elementów wchodzących w skład sprzęgła. Jego zadaniem jest umożliwienie płynnej pracy, załączania i wyłączania, samego sprzęgła. Łożysko oporowe, znane też jako łożysko wyciskowe, naciska na sprężynę w sprzęgle, zmuszając je do pracy. Przez lata standardem było wykorzystanie do tego celu linki i łapy sprzęgła; później stosowano układy hydrauliczne. Obecnie zaś najczęściej spotyka się tzw. wysprzęglik centralny, będący rozwinięciem siłownika hydraulicznego. Przez lata materiałem, z którego wykonywano łożyska oporowe, były stopy miedzi (brąz). Od kilku dekad standardem są tworzywa sztuczne, lżejsze i o zwiększonej żywotności.
W teorii łożysko oporowe ma służyć tyle samo co połączone z nim sprzęgło. Dopiero gdy zachodzi potrzeba wymiana tarczy sprzęgła, trzeba razem z nim wymienić łożysko wyciskowe. Jak pokazuje praktyka i, o czym wspominał niejeden mechanik, zdarza się, że łożysko oporowe ulega przedwczesnemu użyciu. Wtedy zachodzi potrzeba wymiany i ze względów choćby na ceny robocizny oraz skomplikowanie procesu, warto jednocześnie wymienić tarczę sprzęgła. Ponadto współpraca nowego łożyska z częściowo zużytym sprzęgłem mogłaby przebiegać z problemami – haczenie przy wrzucaniu biegów, trudności z wyczuciem skrzyni to potencjalne uniedogodnienia.
Jak rozpoznać uszkodzenie łożyska oporowego? Najczęściej objawia się to dziwnymi dźwiękami dochodzącymi z okolic skrzyni biegów i samego sprzęgła. Szum, huczenie, terkot – jeżeli są coraz głośniejsze, to pora zgłosić się do serwisu. Ważną wskazówką dla użytkownika samochodu jest częstotliwość dźwięków. Przy uszkodzonym łożysku wyciskowym hałasy są niejednostajne, zmieniają się wskutek naciskania lub uwalniania pedału sprzęgła.
Kolejnym objawem, ale nie tak oczywistym, są trudności podczas wrzucania biegów. Mechanik w tym przypadku oceni, czy awarii uległo sprzęgło, łożysko lub któryś z elementów skrzyni przekładniowej (np. synchronizator).
Jako że objawy uszkodzenia łożyska oporowego mogą świadczyć o innych usterkach, przy stwierdzeniu nieprawidłowej pracy nie obejdzie się od wizyty u mechanika. Często pojawia się konieczność demontażu skrzyni biegów. Zdarza się też, że podczas wizyty w warsztacie wychodzą na jaw inne usterki podzespołów powiązanych ze skrzynią, jak np uszkodzenie koła dwumasowego.
W wielu nowych konstrukcjach spotyka się tzw. wysprzęglik centralny, znajdujący się we wnętrzu skrzyni przekładniowej, mający za zadanie łączyć hydrauliczny siłownik z łożyskiem oporowym. Przy tej konstrukcji na ogół uszkodzeniu ulega hydrauliczny siłowni. Będący ściśle powiązany z łożyskiem wyciskowym wysprzęglik centralny narażony jest na znaczne obciążenia. Wynika to z faktu, że spotyka się go jako element napędu połączony z dwumasowym kołem zamachowym; wcześniej spotykanym głównie w dieslach, obecnie zaś coraz częściej w silnikach benzynowych. Obciążenia na wysprzęgliku centralnym przechodzą na łożysko oporowe, mogąc skrócić jego żywotność.
Koszt samego podzespołu zależy od marki, modelu czy polityki cenowej firmy oferującej zamienniki. Większy wpływ na cenę ma rodzaj zastosowanego rozwiązania. Znaczące jest również to jak wiele trzeba poświęcić czasu by móc rozłączyć silnik ze skrzynią biegów. Nowsze auta zwykle mają dodatkowo wysprzęglik centralny, zaś starsze konstrukcje mają tylko klasyczne łożysko oporowe. W obu przypadkach usługa będzie kosztować co najmniej kilkaset złotych. Koszt zwiększy się, jeżeli poniekąd przy okazji wymieni się tarczę sprzęgła razem z dociskiem. Jednak wymieniając wszystkie elementy jednocześnie płacimy za czas pracy mechanika tylko raz. Koszt tej pracy stanowi czasem nawet 50-70% całej naprawy. Jeśli więc mamy wolne środki i zamierzamy dłużej użytkować samochód warto odrobinę dołożyć i mieć spokój ze sprzęgłem na lata.
Data publikacji: 2021-04-16, ostatnia zmiana: 2021-04-16