Koło dwumasowe to jeden z podzespołów, który zyskał na popularności wraz z ze zwiększającą się mocą i wartością momentu napędowego w silnikach o stosunkowo niewielkiej pojemności skokowej. Na początku koło dwumasowe było stosowane w dieslach. W ostatnich latach pojawia się coraz częściej autach benzynowych, szczególnie opracowanych zgodnie z ideą downsizingu.
Głównym zadaniem koła dwumasowego jest zmniejszanie siły i częstotliwości drgań, które mogą rezonować zarówno na silnik, jak również na skrzynię przekładniową. Dwumas wygładza charakterystykę przenoszenia momentu obrotowego na sprzęgło z walu korbowego.
Znane od lat koła jednomasowe właściwie należały do podzespołów niewymagających wymiany. Koło dwumasowe może ulegać awarii nawet przed przebiegiem 100 tys. km (sami producenci szacują żywotność na dystans dwa razy dłuższy). Pośród najczęściej wymienianych objawów uszkodzenia dwumasu wymieniane są:
Specyfika objawów dwumasy, związana z jego budową i pełnioną funkcją, sprawia, że wiele z wcześniej wymienionych objawów może świadczyć o innej usterce bądź awarii. Kłopoty z dwumasem bywają mylone z awariami układu wtryskowego czy zużyciem poduszek silnika. Dlatego właściwą diagnozę można postawić dopiero po demontażu sprzęgła i skrzyni biegów.
Wielu mechaników zaleca, aby koło dwumasowe wymieniać jednocześnie ze sprzęgłem. Pozwala to ograniczyć koszty robocizny oraz gwarantuje, że oba współpracujące ze sobą elementy będą w tym samym stanie technicznym. Za wymianą sprzęgła i dwumasy jednocześnie przemawiają też ceny podzespołów, bowiem coraz większe grono producentów i dystrybutorów oferuje zestawy odpowiednio tańsze niż koło i sprzęgło kupowane oddzielnie.
Na zużycie koła dwumasowego ogromne znaczenie ma styl jazdy oraz warunki eksploatacyjne. Tak jak wiele skomplikowanych podzespołów we współczesnych autach, także dwumas będzie dłużej pracować bezawaryjnie, kiedy eksploatacja odbywa się na dłuższych trasach, przy rzadszej zmianie biegów i przy mniejszych obciążeniach. Jazda typowo miejsca oraz dynamiczne pokonywanie tras nie służą kołu dwumasowemu. Nieskazane są: gwałtowne dodawanie gazu na niskich obrotach, jazda ze stałą prędkością na zbyt niskim przełożeniu czy chaotyczne wyprzedzanie.
Jest też sposób na wydłużenie żywotności – poza staranną kontrolą układu wtryskowego i troską o aparat zapłonowy oraz rozrusznik na trwałość wpływa zmiana nawyków podczas startu. Mianowicie wciskanie gazu zawsze przy odpalaniu i gaszeniu to praktyka godna zapamiętania.
Nie ma żadnych powodów, aby odwlekać kosztowną wymianę dwumasu. Pozorna oszczędność w szybkim czasie przełoży się na inne poważne i drogie w usunięciu awarie, jak uszkodzenie skrzyni biegów, uszkodzenie poduszek silnika czy nawet pęknięcie wału korbowego.
Chcąc zminimalizować koszty wymiany koła dwumasowego niektórzy kierowcy decydowali się na montaż części standardowej – ze sztywnym (zwykłym) kołem zamachowym. Jednak zastąpienie dwumasy zwykłym kołem łączy się z większymi wibracjami przenoszonymi na cały samochód, co negatywnie wpływa na komfort i ogólną żywotność.
Dużo lepszą alternatywą jest montaż zestawu specjalnie opracowanego z myślą o pojazdach, gdzie fabrycznie montowano dwumasę. Składa się on z tradycyjnego koła zamachowego oraz tarczą sprzęgła o specjalnej konstrukcji, tłumiącej wibracje (a więc pełniącej rolę koła dwumasowego). Sztywne koło zamachowe wchodzące w skład zestawu pozbawione jest ruchomych elementów. Atutem przemawiającym za montażem zestawu alternatywnego są koszty mniejsze o 20-60% niż przy kole dwumasowym oraz możliwość wymiany samego uszkodzonego sprzęgła, jeśli koło zamachowe nie uległo awarii.
Innym sposobem na zmniejszenie kosztów w przypadku awarii koła dwumasowego jest regeneracja, której etapem finalnym powinno być wyważanie dynamiczne.
Data publikacji: 2021-02-23, ostatnia zmiana: 2021-04-16
