Świece zapłonowe stanową jeden z podstawowych elementów układu odpowiedzialnego za spalanie benzyny (lub gazu). Odpowiedni dobór świec oraz ich kondycja wpływają na takie parametry, jak sprawność (czyli osiągi), płynność pracy i zużycie paliwa. Najczęściej liczba świec zapłonowych odpowiada liczbie cylindrów. Niekiedy spotyka się jednostki napędowe z dwiema świecami na cylinder (choćby układ Twin Spark znany z niektórych modeli Alfy Romeo). W silnikach wysokoprężnych podobną rolę pełną świece żarowe.
Interwał wymiany świec wynika z kilku czynników i najczęściej wynosi od 30 do 100 tys, km przebiegu. Częstotliwość zależna jest między innymi od warunków eksploatacyjnych (w tym rodzaj i jakość paliwa), typu świec oraz wytycznych producenta samochodu. Co ważne, użytkownik powinien regularnie sprawdzać stan świec zapłonowych, szczególnie że wiele współczesnych silników może pracować, kiedy iskra sporadycznie nie dociera do któregoś z cylindrów.
Zużyte świece mogą objawiać się podobnie jak awaria cewki zapłonowej czyli szarpaniem przy przyspieszaniu, problemem z odpalaniem czy wypadaniem zapłonu. Ponadto jedną z poważniejszych konsekwencji awarii może być zniszczenie katalizatora. Kolejna uwaga dotyczy ponownego wkręcania starych świec – przed montażem należy oczyścić gwint szczotką z delikatnym włosiem (np. miedzianym); standardowa szczotka do elektrod i ceramiki może zmienić odstęp elektrod w świecy lub (i) zniszczyć ceramikę.
Nawet przy niewielkim przebiegu do wymiany kwalifikują się świece z widocznymi śladami zużycia. Wymiana na nowy komplet winna nastąpić, kiedy:
– świece są zabrudzone olejem lub tłustą mazią;
– na korpusie bądź elektrodach widać czarny nalot pochodzący od sadzy;
– uległy uszkodzeniu mechanicznemu;
– pokryte są popiołem;
– elektroda centralna uległa deformacji;
– elektroda centralna uległa stopieniu.
Dawniej wielu kierowców dokonywało wymiany świec samodzielnie. To dość prosta czynność, wymagająca przygotowania. Żeby prawidłowo wymienić świece zapłonowe, należy wyposażyć się w klucz dynamometryczny (potrzebny do przykręcenia z odpowiednią siłą zgodną z wytycznymi serwisowymi), klucz do świec oraz szczelinomierz. Najważniejsze, aby naprawę wykonywać na zimnym silniku i przy wyłączonym zapłonie. Po wykręceniu starej świecy powinno się wyczyścić ewentualne zanieczyszczenia z gniazda; natomiast przed wkręceniem nowej warto jej gwint pokryć drobiną oleju silnikowego. Zbyt lekkie przykręcenie świecy grozi awarią głowicy, zaś zbyt duża siła podczas dokręcania to prawdopodobieństwo pęknięcia stożka świecy (stąd zaleca się u życie klucza dynamometrycznego).
Obecnie na rynku dostępne są trzy rodzaje:
– standardowe; zbudowane w oparciu o stop niklowo-litowy; są najtańsze i przy pełnej sprawności zapewniają efektywność pracy na najwyższym poziomie;
– irydowe; droższe od standardowych, charakteryzują się wyższą odpornością na działanie wysokiej temperatury; trwałość ich szacuje się na dwukrotność normalnych;
– platynowe; ich najważniejszą cechą jest zwiększona żywotność (nawet cztery razy większa niż w niklowo-litowych); zastosowanie platyny pozytywnie wpływa na stałą moc w różnych warunkach, co przekłada się na stabilność pracy silnika; świece te należą do najdroższych.
Spalanie gazu oraz zapłon (LPG i CNG) odbywają się w wyższych temperaturach niż w przypadku etyliny. Dlatego rekomenduje się świece irydowe lub platynowe. Wielu producentów oferuje specjalne linie świec przeznaczone do silników zasilanych gazem, wyróżniające się niższą wartością cieplną i mniejszym odstępem między elektrodą główną a masową. Kolejną kwestią jest to, że świece użytkowane z LPG wypalają się szybciej i zaleca się ich wymianę co ok 10 - 20 tys km.
Data publikacji: 2021-02-22, ostatnia zmiana: 2021-04-08
