Prawo pracy – co warto wiedzieć o umowie o pracę?


Prawo pracy – co warto wiedzieć o umowie o pracę?


Umowa o pracę pozwala na nawiązanie stosunku pracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Jakie prawa i obwiązki nakłada na strony?

Zawarcie umowy o pracę to dla wielu osób okazja do radości – ten rodzaj umowy daje pracownikom znacznie więcej praw niż popularne umowy śmieciowe, czyli umowy o dzieło czy zlecenia. 

Dokładne kwestie związane z umową o pracy zawiera prawo pracy, czyli obowiązujący w Polsce Kodeks pracy. 

Czym jest umowa o pracę?

Umowa o pracę to jeden ze sposobów nawiązania stosunku pracy. To rodzaj czynności prawnej, która polega na nawiązaniu tego stosunku pomiędzy pracownikiem oraz pracodawcą. 

Na podstawie prawa pracy pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy osobiście na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem, w wyznaczonym czasie i miejscu. Z kolei pracodawca zobowiązuje się do wypłacania pracownikowi umówionego wynagrodzenia. 



Korzyści dla pracownika wynikające z zawarcia umowy o pracę:

  • prawo do ochrony wynagrodzenia – minimalnego wynagrodzenia
  • prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego – w wymiarze 20 lub 26 dni na rok
  • prawo do urlopu dla rodziców – urlopy macierzyński, ojcowski, rodzicielski, wychowawczy
  • podleganie wszystkim ubezpieczeniom – daje prawo do emerytury, renty, ubezpieczenia chorobowego i innych świadczeń
  • okres wypowiedzenia – pracownik zatrudniony na umowie o pracę nie może być zwolniony z dnia na dzień, ale obowiązuje go okres wypowiedzenia
  • ochrona przed zwolnieniem, na przykład w ciąży, w okresie przedemerytalnym, na urlopie, zwolnieniu lekarskim
  • lepsza zdolność kredytowa – łatwiejsze zaciąganie pożyczek i kredytów 

Rodzaje umów o pracę

Umowy o pracę możemy podzielić na kilka różnych typów w zależności od czasu ich obowiązywania. Dzielimy je zatem na umowy terminowe oraz bezterminowe. 

Terminowe umowy o pracę:

  • umowa na okres próbny
  • umowa na czas określony 

Umowa na okres próbny może być zawarta pomiędzy pracownikiem a pracodawcą wtedy, gdy pracodawca chce sprawdzić, czy pracownik sprawdzi się na danym stanowisku. Może być zawarta jednokrotnie z danym pracodawcą na konkretne stanowisko – maksymalny czas jej obowiązywania to 3 miesiące. 

Umowa na czas określony to terminowa umowa o pracę – prawo pracy wskazuje, że może być ona zawarta na z góry oznaczony czas. Nie można stosować jej wtedy, gdy będzie ona przekraczała czas 33 miesięcy – łącznie mogą być to 3 umowy z danym pracodawcą. 



Bezterminowe umowy o pracę:

  • umowa na czas nieokreślony 

Umowa na czas nieokreślony jest umową o pracę zawieraną bezterminowo, czyli bez wyznaczenia okresu jej zakończenia. Zapewnia pracownikowi najlepszą ochronę stosunku pracy i pozwala mu uzyskanie odpowiedniej stabilizacji zawodowej. 

Jak wygląda umowa o pracę?

Zasadniczo, prawo pracy wskazuje, że umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej. 

Dopuszczalne jest jednak zawarcie umowy o pracę w formie ustnej i jej późniejsze potwierdzenie na piśmie. 

W umowie o pracę powinny znaleźć się następujące informacje:

  • data zawarcia umowy
  • rodzaj umowy
  • określenie stron umowy
  • wskazanie na rodzaj pracy
  • wyznaczenie czasu pracy
  • określenie wynagrodzenia
  • miejsce pracy 

Tryby rozwiązania umowy o pracę

Umowa o pracę może być rozwiązana pomiędzy pracodawcą a pracownikiem na kilka sposobów. 

Najczęściej umowa wypowiadana jest przez pracownika lub pracodawcę za wypowiedzeniem – obowiązuje wtedy okres wypowiedzenia w zależności od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. 



Okres wypowiedzenia dla umów na czas określony i nieokreślony:

  • 2 tygodnie, gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
  • 1 miesiąc, gdy pracownik był zatrudniony minimum 6 miesięcy
  • 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony minimum 3 lata 

Okres wypowiedzenia dla umów na okres próbny:

  • 3 dni robocze, gdy okres próbny wynosi do 2 tygodni
  • 1 tydzień, gdy okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie
  • 2 tygodnie, gdy okres próbny to 3 miesiące 

Umowa o pracę może być też rozwiązana bez wypowiedzenia – to tak zwana „dyscyplinarka”. Pracodawca może ją zastosować tylko w określonych przypadkach, na przykład przy rażącym naruszeniu obowiązków pracowniczych przez pracownika, na przykład przy opuszczaniu dni w pracy, popełnieniu przestępstwa, niewykonaniu obowiązków służbowych. 


Artykuł powstał we współpracy z Centrum Prawa Kościelniak Kancelarią Radców Prawnych z Krakowa. 

Data publikacji: 2019-02-27, ostatnia zmiana: 2019-02-26

ZOBACZ OGŁOSZENIA

Frontend Software Engineer - Warszawa
Warszawa
(woj. mazowieckie)
Starszy inżynier oprogramowania (Rust) - Kraków
Kraków
(woj. małopolskie)
Starszy inżynier oprogramowania (Rust) - Białystok
Białystok
(woj. podlaskie)
Praca dla dekarza - papiarza (dachy płaskie ) Warszawa
Warszawa
(woj. mazowieckie)
Tester Automatyczny - Warszawa
Warszawa
(woj. mazowieckie)
Marketing Specialist (SaaS) - Poznań
Poznań
(woj. wielkopolskie)
Full Stack web developer (obszar .Net Core, Angular6+) - Białystok
Białystok
(woj. podlaskie)
Lider Serwisu/Programista PLC z językiem niemieckim - Kraków
Kraków
(woj. małopolskie)
Lider Serwisu/Programista PLC z językiem niemieckim - Szczecin
Szczecin
(woj. zachodniopomorskie)
Full Stack web developer (obszar .Net Core, Angular6+) - Gdańsk
Gdańsk
(woj. pomorskie)
Menadżer działu supportu - Warszawa
Warszawa
(woj. mazowieckie)

ZOBACZ POWIĄZANE ARTYKUŁY NA BLOGU

Psychologia sprzedaży: Jak zmienić podejście Twojego zespołu do klienta?
Psychologia sprzedaży to nie tylko zrozumienie mechanizmów decyzyjnych klienta, ale także odpowiednie kształtowanie postaw i zachowań sprzedawców. W dzisiejszym świecie konkurencyjnym rynku, relacja z...
Data publikacji: 2023-10-25
Przedstawiciel handlowy - jakie wymagania trzeba spełnić? Porównanie zarobków w różnych rejonach Polski!
Dla osób lubiących rozmawiać z ludźmi i umiejących nawiązywać naturalne, długofalowe relacje, przedstawiciel handlowy może okazać się pracą marzeń – nie wymagającą spełnienia wygórowanych warunków wst...
Data publikacji: 2023-10-10
Jak uzyskać zwrot podatku z Niemiec?
Osoby, które pracowały na terenie Niemiec na podstawie umowy prawnej, mogą postarać się o zwrot podatku z tego kraju. Jednakże aby go uzyskać, trzeba spełnić kilka warunków. Przede wszystkim posiadać...
Data publikacji: 2023-04-28
Agencje rekrutacyjne - co warto o nich wiedzieć?
Rynek pracy z biegiem lat ulega zmianom. Aktualnie, coraz częściej określa się go mianem rynku pracownika. Co to właściwie oznacza?
Data publikacji: 2023-04-12